ا نخست‌وزير شدن مصدق به سال 1330، فاطمي وارد عرصه مديريت سياسي هم شد. اولين مسئوليت وي در کابينه دکتر مصدق سمت معاونت سياسي و پارلماني بود. قيام سي تير که نقطه‌عطف کابينه مصدق به سمت آتشين مزاجي بود. فاطمي مهم‌ترين منصب دولتي يعني وزارت خارجه را به عهده گرفت.

مصدق بارها و بارها مورد انتقاد اطرافیان خود قرار گرفته است. وی اگرچه سیاستمداری کهنه کار بوده اما سیاست‌هایی در پیش گرفت که متاثر از آن در تاریخ ایران وقایعی رقم خورد که بسیار در سرنوشت این مرز و بوم تاثیرگذار بود.

معمولاً وقتی یک رویداد مهم سیاسی در یک کشور اتفاق می‌افتد، روزنامه‌ها و سایر رسانه‌های جمعی زودتر از همه به انعکاس آن می‌پردازند. گرچه امروزه با گسترش تعداد و تنوع رسانه‌های ارتباطی، اخبار رویدادها با سرعتی بیش از گذشته منتشر می‌شود و تحلیل‌های متفاوتی از آن صورت می‌گیرد؛ اما در گذشته نه چندان دور و در تاریخ معاصر ایران نیز بسیاری از رویدادها به وسیله ...

بعد از آنکه ایران با پیشگامی رهبران ملی و مذهبی توانست صنعت نفت خود را ملی نماید، انگلیس که دست خود را از این منبع پر ارزش کوتاه می‌دید تلاش نمود از راه‌های مختلف، امتیازات استعماری سابق را اعاده کند. از این رو به محض آنکه مجلس شورای ملی لایحه ملی شدن نفت را به تصویب رساند، تکاپوهای سیاسی و حقوقی انگلیس نیز آغاز شد.

محمد مصدق با همه داعیه اش برای حرکت دادن ایران به سمت یک جامعه دموکراتیک، هرگز پا را به عرصه عمل ننهاد. حرکت ایران به سمت دموکراسی، نیازمند یک حرکت انقلابی بود؛ او می بایست به فراتر از اصلاحات می اندیشید.

نخست وزیر دولتی که نفت را ملی اعلام کرد طی نطقی ضمن رد صلاحیت شورای امنیت برای رسیدگی به این مسئله، مظالم شرکت نفت جنوب (وابسته به انگلیس) و تجاوزات عمال آن شرکت در امور داخلی ایران و محروم ساختن ملت ایران از حداقل زندگی و هم چنین آمال و آرزوی مردم کشور ما را در نیل به استقلال کامل سیاسی و اقتصادی به سمع شورای امنیت رسانید.

سیدحسین تقی زاده (زاده ۵ مهر ۱۲۵۷ در تبریز- درگذشته ۸ بهمن ۱۳۴۸ در تهران) یکی ازمرموزترین شخصیت های مشروطه به شمار می آید. تاریخ وی را به جمله معروفش یعنی « باید ‌از فرق سر تا نوک پا غربی شویم» می شناسد اما ابعاد شخصیت وی برای علاقه مندان به تاریخ بسیار قابل توجه است.

کشور ایران از زمان کشف نفت و اعطای امتیاز استخراج و بهره‌برداری از منابع نفتی به «ویلیام دارسی» در سال 1901 میلادی؛ به حوزه نفوذ سنتی انگلستان تبدیل شد و با تاسیس «شرکت نفت انگلیس و ایـران» در سال 1909، منابع نفتی ایران به عنوان سهم لاینفک امپراطوری بریتانیا به این کشور پمپاژ گردید؛ تا اینکه با اوج گرفتن نهضت ملی شدن صنعت نفت به رهبری دکتر مصدق و آیت‌الله ...

کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ از جمله وقایع مهم تاریخ معاصر ایران به شمار می‌رود که هنوز پس از گذشت سال‌ها از تاریخ وقوع آن، زوایای پیدا و پنهان بسیاری دارد. سیاست‌های استعمارستیزانه مصدق، عاملی بود که سبب شد تا آمریکا و هم‌پیمانانش، کودتایی را برای مهار جنبش ملی نفت و جلوگیری از اجرای آن طراحی و اجرا کنند.

بعد از کودتای 28 مرداد 1332، مشکل نفت در قالب کنسرسیومی متشکل از چند کشور غربی حل شد. شاه مدعی بود که این قرارداد عایدات زیادی را از نفت شامل حال ایران کرده است در حالی که به باور دکتر مصدق، کنسرسیوم منجربه ضرر هنگفتی به ملت بوده است.

به باور دکتر مصدق رضاشاه خود از حامیان تمدید قرارداد نفتی با انگلیس بود با این حال او برای آنکه خود را مخالف این جریان نشان دهد دست به صحنه‌سازی‌هائی زد تا افکار عمومی را فریب دهد.

آمریکا و انگلیس بارها با نقشه‌های متعدد تلاش نمودند تا موجبات سقوط دولت مصدق را فراهم آوردند. یکی از نقشه‌هایی که آنان در این رابطه استفاده نمودند موضوع پررنگ کردن خطر کمونیسم و اثبات رابطه دکتر مصدق با شوروی و حزب توده بود.

طبق یک روایت و به نقل از غلامحسین مصدق آمده است: در آن زمان «ارنست پرون بیمار شده بود و من دکتر جراح او بودم و جان او را نجات دادم. روزی ولیعهد که دوستی نزدیکی با پرون داشت از من پرسید: آیا تقاضایی داری؟ من هم آزادی پدرم را در خواست کردم و گفتم: اگر آزادی او ممکن نیست لااقل در ملک خود واقع در احمد اباد تحت نظر قرار گیرد، به این ترتیب با علاقه‌ای که ...

انگلیس برای حل بحران نفتی خود با ایران مراحل مختلفی را طی کرد. این مراحل شامل پیشنهاداتی یکجانبه از سوی خود تا وساطت سازمان‌ها و کشورهای غربی چون آمریکا را شامل می‌شد. وساطت آمریکا و دخالت این کشور به خصوص بعد از آنکه بی‌ثمر بودن مذاکره و میانجیگری سازمان‌های بین‌المللی ثابت شد، بیشتر گردید.

دکتر مصدق رهبر جبهه ملی، از جمله رجال سیاسی فعال در ایران است که علاوه بر آنکه به عنوان رهبری پیشرو جریان ملی شدن نفت را هدایت کرد، به عنوان نخست‌وزیر مأمور تشکیل کابینه شد. دوران نخست‌وزیری او که در سال‌های 1330- 1332 رقم خورد، از نظر سیاسی یکی از دوران پرالتهاب کشور محسوب می‌شد. این دوران مصادف بود با تلاش کشورهای غربی برای تحریم نفتی ایران و منصرف ...

وقتی که نوبت به سخنرانی او رسید، دیگر نمایندگان خاموش شدند. وی نطق خود را با نشان دادن یک جلد قرآن آغاز کرد و از همه خواست که از جایگاه خود بلند شوند و با این کار گواهی دهند که برای دفاع از نظام مشروطیت سوگند یاد کرده اند.

اللهیار صالح از طرفداران جدی دکتر مصدق بود؛ او پس از عزل مصدق در حالی که همچنان می توانست به عنوان نماینده ایران در آمریکا باقی بماند، از این سمت کناره گیری کرد و از همراهی با دولت کودتا خودداری کرد. ماجرای چگونگی کنار رفتن او و تلاش فراوان زاهدی برای ابقایش در ادامه آمده است . . .

ماجرای نهضت ملی نفت ایران و کودتای 28 مرداد 1332، در زمان دومین همسر شاه رقم خورد. از این رو توجه به خاطرات و نظرات ثریا در این زمینه جالب است. ثریا دو کتاب خاطرات دارد که یکی را پس از طلاق از شاه منتشر کرده و دیگری را سالها بعد از فوت شاه. جالب اینکه نگاه به مصدق در این دو کتاب متفاوت است . . .

پذیرش کودتای 28 مرداد برای جامعه ایرانی امری سخت و دشوار بود و پذیرش قراردادی که تحت عنوان کنسرسیوم نفتی بسته شد از آن دشوارتر. این مسئله قطعا برای طبقات متوسط سنتی و مدرن که در حکومت دولت از وضعیت بهتری برخوردار بودند، سخت تر نیز بود. آنچنان که جامعه دانشگاهی حتی در سال 1333 همچنان به مخالفت های خود علیه حکومت ادامه می دادند . . .

عمدتا جنبش های اجتماعی با ائتلاف میان نیروهایی که از نظر خاستگاه اجتماعی متنوع و متفاوت هستند می توانند به اهداف خود در مقابله با استبداد و استعمار پیروز شوند؛ اما مشکل کار این ائتلاف تازه پس از پیروزی آغاز می شود. آنگونه که تاریخ نشان می دهد این نیروها با پایان دادن به حیات استعمار و یا استبداد و یا کنار گذاشتن آن به طور موقت دچار شکاف می شوند و از ...